Doxy-PEP ทางเลือกใหม่ในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ : ฮักษา คลินิก [Hugsa Clinic]

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา การแพร่ระบาดของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STIs) กลับมาเป็นปัญหาสาธารณสุขที่น่ากังวลในหลายประเทศ รวมถึงประเทศไทย โดยเฉพาะในกลุ่มประชากรที่มีพฤติกรรมเสี่ยงสูง เช่น กลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM), กลุ่ม LGBTQ+, กลุ่มวัยรุ่น และผู้ที่มีคู่นอนหลายคน ถึงแม้ว่าการใช้ถุงยางอนามัยและ PrEP (ยาเพร็พ) สำหรับป้องกันเอชไอวีจะมีประสิทธิภาพ แต่โรคอื่นๆ อย่างเช่น ซิฟิลิส หนองใน หนองในเทียม ยังสามารถติดต่อกันได้ Doxy-PEP หรือ Doxycycline Post-Exposure Prophylaxis จึงกลายมาเป็นทางเลือกใหม่ที่กำลังได้รับความสนใจในวงการแพทย์ โดยเป็นการใช้ยาปฏิชีวนะชนิดหนึ่งหลังจากมีเพศสัมพันธ์ที่เสี่ยง เพื่อป้องกันการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคซิฟิลิสและหนองใน บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักDoxy-PEP อย่างละเอียด ทั้งหลักการทำงาน หลักฐานทางวิชาการ ประสิทธิภาพ ความปลอดภัย ข้อควรระวัง และที่สำคัญคือแนวทางการเข้าถึงบริการในประเทศไทย โดยเฉพาะที่ ฮักษาคลินิก เชียงใหม่ ซึ่งเป็นหนึ่งในศูนย์บริการที่มีความพร้อมในการให้คำปรึกษาเรื่อง Doxy-PEPอย่างครอบคลุม

Table of Contents

Doxy-PEP คืออะไร? ความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับแนวทางการป้องกันแบบใหม่

Doxy-PEP คือ การใช้ยาปฏิชีวนะชนิด Doxycycline ภายใน 72 ชั่วโมง หลังจากมีเพศสัมพันธ์ที่เสี่ยง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น ซิฟิลิส หนองใน และหนองในเทียม แนวคิดนี้คล้ายกับ PEP ที่ใช้เพื่อป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีหลังจากเสี่ยงสัมผัส แต่ Doxy-PEP มีเป้าหมายหลักในการป้องกัน STIs ที่ไม่ใช่เอชไอวี ซึ่งเป็นช่องว่างที่ PrEP ยังไม่สามารถครอบคลุมได้ Doxycycline เป็นยาปฏิชีวนะในกลุ่ม tetracycline ที่มีฤทธิ์ต่อต้านแบคทีเรียหลายชนิด การใช้ในรูปแบบ Doxy-PEP จึงเป็นการนำคุณสมบัติของยาไปใช้ในเชิงป้องกันมากกว่าการรักษาเมื่อมีอาการแล้ว

หลักฐานทางวิทยาศาสตร์ และประสิทธิภาพของDoxy-PEP

การศึกษาสำคัญที่ผลักดันให้ Doxy-PEP ได้รับความสนใจคือการวิจัยของ San Francisco Department of Public Health และ University of Washington ซึ่งตีพิมพ์ในปี 2023 ภายใต้ชื่อ “DoxyPEP Study” โดยเน้นกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM) และหญิงข้ามเพศ พบว่า

ผู้ที่ใช้Doxy-PEP ภายใน 72 ชั่วโมงหลังเพศสัมพันธ์เสี่ยง มีความเสี่ยงติดซิฟิลิสลดลงถึง 70 – 90%
ความเสี่ยงของการติดเชื้อหนองในเทียมลดลง 70 – 90%
ความเสี่ยงของการติดเชื้อหนองในลดลงเกือบ 60%

นอกจากนี้ ยังมีรายงานจากองค์การอนามัยโลก (WHO) และ CDC ที่กำลังพิจารณาให้Doxy-PEPเป็นส่วนหนึ่งของแนวทางการป้องกัน STIs ในกลุ่มเสี่ยง โดยเฉพาะในประเทศที่มีอัตราการติดเชื้อเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

Doxy-PEP เหมาะกับใครบ้าง ? ในบริบทของการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

แม้ว่า Doxy-PEP จะแสดงศักยภาพสูงในการลดความเสี่ยงของการติดเชื้อซิฟิลิส หนองใน และหนองในเทียม แต่ก็ไม่ได้เหมาะสมสำหรับทุกคน การเลือกใช้แนวทางนี้ควรอิงตามหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ และอยู่ภายใต้การพิจารณาอย่างรอบด้านโดยแพทย์หรือผู้ให้บริการด้านสุขภาพที่มีความรู้ความเข้าใจในพฤติกรรมของกลุ่มเป้าหมาย งานวิจัยในระดับนานาชาติจำนวนมาก โดยเฉพาะการศึกษาในยุโรปและสหรัฐอเมริกา มุ่งเน้นไปที่การประเมินประสิทธิภาพของDoxy-PEP ในกลุ่มประชากรที่มีความเสี่ยงสูงต่อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

กลุ่มแรกที่ได้รับการศึกษาอย่างลึกซึ้งคือชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย หรือที่เรียกย่อว่า MSM กลุ่มนี้มักมีอัตราการติดเชื้อซิฟิลิสและหนองในที่สูงกว่ากลุ่มประชากรทั่วไป และมีแนวโน้มได้รับประโยชน์จากการใช้Doxy-PEPในระดับที่ชัดเจน
กลุ่มที่สองคือหญิงข้ามเพศ ซึ่งเป็นประชากรอีกกลุ่มหนึ่งที่มักมีพฤติกรรมทางเพศที่ซับซ้อนและเสี่ยงต่อการติดเชื้อ STIs แม้ว่าจำนวนการศึกษาจะยังมีไม่มากเท่า MSM แต่ผลลัพธ์เบื้องต้นชี้ให้เห็นถึงแนวโน้มในการได้รับประโยชน์จากการใช้Doxy-PEP เช่นเดียวกัน

นอกจากนี้ยังมีกลุ่มบุคคลทั่วไปที่มีพฤติกรรมเสี่ยงสูง เช่น ผู้ที่มีคู่นอนหลายคน ผู้ที่มีประวัติติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ซ้ำซาก หรือผู้ที่ไม่สามารถใช้ถุงยางอนามัยได้อย่างต่อเนื่องและถูกต้อง กลุ่มเหล่านี้ควรเข้ารับการประเมินโดยแพทย์ก่อน เพื่อวางแผนแนวทางการป้องกันที่เหมาะสมที่สุด ในทางกลับกัน สำหรับผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายทั่วไป ปัจจุบันยังไม่มีงานวิจัยขนาดใหญ่ที่ยืนยันประสิทธิภาพของ Doxy-PEP ในกลุ่มนี้อย่างชัดเจน ดังนั้นจึงยังไม่มีคำแนะนำให้ใช้ Doxy-PEP เป็นแนวทางหลักในการป้องกัน STIs สำหรับกลุ่มนี้ และควรพิจารณาวิธีการป้องกันรูปแบบอื่น เช่น การใช้ถุงยางอนามัยและการตรวจสุขภาพทางเพศอย่างสม่ำเสมอเป็นหลัก

ข้อควรระวังและผลข้างเคียงของการใช้ Doxy-PEP

แม้ว่า Doxy-PEP จะมีประสิทธิภาพในการป้องกันโรค แต่การใช้ยาปฏิชีวนะอย่างต่อเนื่องอาจเพิ่มความเสี่ยงของการดื้อยาในอนาคต การใช้ Doxy-PEP จึงควรอยู่ภายใต้คำแนะนำจากบุคลากรทางการแพทย์ และผลข้างเคียงที่พบได้บ่อย ได้แก่

คลื่นไส้
ท้องเสีย
อาเจียน
ปวดท้อง

ผู้ป่วยบางรายอาจมีปฏิกิริยากับยาชนิดอื่น หรือมีโรคประจำตัวที่ควรได้รับการพิจารณาก่อนเริ่มใช้ Doxy-PEP ดังนั้นจึงควรได้รับการประเมินจากแพทย์ก่อนเริ่มใช้ทุกครั้ง

วิธีการใช้ Doxy-PEP อย่างถูกต้องเพื่อประสิทธิภาพสูงสุด

การใช้ Doxy-PEP อย่างถูกต้องคือหัวใจสำคัญในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อย่างได้ผล หากใช้ไม่เหมาะสมหรือเกินขนาด อาจลดทอนประสิทธิภาพในการป้องกันและเพิ่มความเสี่ยงต่อผลข้างเคียงหรือปัญหาเชื้อดื้อยา การใช้ Doxy-PEP ควรเริ่มต้นโดยการรับประทานยาภายในระยะเวลาไม่เกิน 72 ชั่วโมง หลังจากมีพฤติกรรมทางเพศที่มีความเสี่ยง ยิ่งรับประทานเร็วหลังมีเพศสัมพันธ์ ประสิทธิภาพในการยับยั้งการติดเชื้อแบคทีเรียก็จะยิ่งสูงขึ้น ขนาดยาที่แนะนำในการป้องกันคือ Doxycycline ขนาดรวม 200 มิลลิกรัม ซึ่งเท่ากับยา 2 เม็ด ขนาดเม็ดละ 100 มิลลิกรัม โดยควรรับประทานพร้อมน้ำเปล่าจำนวนมากเพื่อช่วยลดการระคายเคืองบริเวณหลอดอาหาร และไม่ควรนอนราบในช่วง 30 นาทีถึง 1 ชั่วโมงหลังรับประทาน เพื่อป้องกันผลข้างเคียงในระบบทางเดินอาหาร

การใช้ Doxy-PEP ไม่ควรเกินความถี่ที่แนะนำ ซึ่งคือไม่เกิน 3 ครั้งต่อสัปดาห์ หรือไม่เกิน 6 เม็ดต่อสัปดาห์ รวมถึงไม่ควรใช้ทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์หากความถี่มากเกินไป การวางแผนล่วงหน้าและการประเมินความเสี่ยงจึงเป็นสิ่งที่ควรทำควบคู่กับการใช้ Doxy-PEP ฮักษาคลินิก เชียงใหม่ แนะนำให้ผู้ที่สนใจใช้ Doxy-PEP เข้ารับการประเมินกับแพทย์ก่อนเริ่มใช้ยา เพื่อให้มั่นใจว่าวิธีการใช้สอดคล้องกับพฤติกรรมและสภาวะสุขภาพของแต่ละบุคคล และติดตามผลการใช้อย่างใกล้ชิดเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

ความแตกต่างระหว่าง Doxy-PEP และ PEP

ในบริบทของการป้องกันโรคหลังจากมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ หลายคนมักสับสนระหว่าง Doxy-PEP กับ PEP (Post-Exposure Prophylaxis) เนื่องจากทั้งสองแนวทางล้วนมีจุดมุ่งหมายเดียวกันคือการลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อภายหลังการสัมผัส แต่ในความเป็นจริง ทั้งสองมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจนทั้งในด้านวัตถุประสงค์ ประเภทของเชื้อที่ป้องกันได้ และกลุ่มยาที่ใช้

Doxy-PEP เป็นแนวทางการป้องกันที่ใช้ยาปฏิชีวนะชนิดโดซีไซคลีน ซึ่งมีฤทธิ์ในการยับยั้งแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่พบบ่อย ได้แก่ หนองใน หนองในเทียม และซิฟิลิส โดยต้องรับประทานภายในช่วงเวลาไม่เกิน 72 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์ที่มีความเสี่ยง จุดเด่นของ Doxy-PEP คือสามารถลดอัตราการติดเชื้อเหล่านี้ได้อย่างมีนัยสำคัญในกลุ่มประชากรที่มีความเสี่ยงสูง

PEP หรือ Post-Exposure Prophylaxis เป็นแนวทางการใช้ยาต้านไวรัสเอชไอวีหลังการสัมผัสเชื้อ เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อไวรัสแพร่กระจายเข้าสู่ร่างกาย โดยยาจะต้องรับประทานต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 28 วัน และเริ่มต้นให้เร็วที่สุดภายใน 72 ชั่วโมงหลังจากสัมผัสเชื้อ PEP มีเป้าหมายชัดเจนในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีเท่านั้น ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ ได้

ข้อดีของ Doxy-PEP เมื่อเทียบกับแนวทางการป้องกันเดิม

การใช้ถุงยางอนามัยและการตรวจสุขภาพเป็นประจำยังคงเป็นมาตรฐานทองคำของการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ อย่างไรก็ตาม ข้อมูลเชิงพฤติกรรมแสดงให้เห็นว่ามีผู้คนจำนวนมากที่ไม่สามารถใช้ถุงยางอนามัยได้ทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ หรือมีการใช้ที่ไม่ถูกวิธี ส่งผลให้ยังมีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อ ในกรณีนี้ Doxy-PEP ทำหน้าที่เสริมแนวป้องกันหลัก ด้วยการเข้ายับยั้งเชื้อในระยะแรกก่อนเกิดการติดเชื้อเต็มรูปแบบ และสามารถลดการติดเชื้อในกลุ่มผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงสูง หรือมีคู่นอนหลายคนได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ การใช้ Doxy-PEP ยังมีจุดเด่นที่ไม่รบกวนการใช้ PrEP สำหรับการป้องกัน HIV เนื่องจากทำงานคนละระบบ และสามารถใช้ร่วมกันได้ภายใต้คำแนะนำของแพทย์

Doxy-PEP ที่ฮักษาคลินิก เชียงใหม่

ฮักษาคลินิก เชียงใหม่ เป็นหนึ่งในศูนย์สุขภาพทางเพศชั้นนำในภาคเหนือของประเทศไทย ที่มีความเชี่ยวชาญในการดูแลประชากรกลุ่มหลากหลาย โดยเฉพาะกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย หญิงข้ามเพศ และผู้ที่มีพฤติกรรมทางเพศเสี่ยง ด้วยความเข้าใจอย่างลึกซึ้งต่อพฤติกรรม ความหลากหลายของอัตลักษณ์ และบริบททางสังคมที่ส่งผลต่อสุขภาพ สำหรับผู้ที่สนใจใช้ Doxy-PEP ฮักษาคลินิก มีความพร้อมในการให้คำปรึกษาอย่างครบวงจร โดยทีมแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์ป้องกันและสุขภาพทางเพศ ผู้รับบริการจะได้รับการประเมินความเสี่ยงรายบุคคลอย่างละเอียด ผ่านกระบวนการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่เกี่ยวข้อง เพื่อกำหนดความเหมาะสมของการใช้ยาในบริบทของแต่ละบุคคล

คลินิกยังมีระบบติดตามผลการใช้ยาอย่างใกล้ชิด ไม่ว่าจะเป็นการเฝ้าระวังอาการข้างเคียง หรือการประเมินความเสี่ยงของการเกิดเชื้อดื้อยาในระยะยาว โดยเน้นการสื่อสารที่เป็นมิตร เข้าใจง่าย และไม่ตัดสินพฤติกรรมของผู้รับบริการ นอกจากนี้ ฮักษาคลินิก เชียงใหม่ ยังให้บริการด้านสุขภาพทางเพศแบบองค์รวม ไม่เพียงแต่เกี่ยวกับ Doxy-PEP แต่รวมถึงการใช้ PrEP, PEP, การตรวจ HIV และ STI แบบไม่ต้องรอนาน การเข้ารับบริการที่ฮักษาคลินิกจึงไม่ใช่แค่การเข้ามารับยา แต่คือการได้รับการดูแลจากระบบบริการสุขภาพที่เข้าใจคุณอย่างแท้จริง และพร้อมเดินเคียงข้างไปกับคุณในทุกย่างก้าวของการดูแลสุขภาพทางเพศอย่างปลอดภัยและยั่งยืน

อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม

ช่องทางการติดต่อ

ฮักษาคลินิก กลางเวียง เชียงใหม่ ตั้งอยู่ที่ 77/7 ถนน คชสาร ตำบลช้างคลาน อำเภอเมืองเชียงใหม่ เชียงใหม่
เปิดบริการทุกวัน
- จันทร์ – ศุกร์ 10.00 – 20.00 น.
- เสาร์ – อาทิตย์ 10.00 – 18.00 น.
สอบถามผ่าน Line id. @hugsaclinic (มี @ ด้วยนะครับ)
เบอร์โทรติดต่อ ☎ 093 309 9988
แผนที่คลินิก 🚗 https://g.page/hugsa-medical?share
จองคิวตรวจออนไลน์ https://hugsa.youcanbook.me

Doxy-PEP เป็นอีกก้าวสำคัญของการพัฒนาแนวทางป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง และมีพฤติกรรมที่ไม่สามารถใช้การป้องกันรูปแบบเดิมได้อย่างมีประสิทธิภาพ แม้ยังไม่ใช่แนวทางที่แพร่หลายในประเทศไทย แต่ศักยภาพของ Doxy-PEP ในการลดอัตราการติดเชื้อซิฟิลิส หนองใน และหนองในเทียม คือโอกาสใหม่ที่วงการสาธารณสุขไทยไม่ควรมองข้าม ฮักษาคลินิก เชียงใหม่ ในฐานะผู้ให้บริการที่ให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพทางเพศแบบรอบด้าน ได้เริ่มนำเสนอทางเลือกใหม่นี้ให้กับผู้มีความเสี่ยง โดยเน้นการประเมินรายบุคคลและติดตามผลอย่างใกล้ชิด

แหล่งอ้างอิง

Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2024). Preventing STIs with Doxy PEP. สืบค้นจาก https://www.cdc.gov/sti/prevention/doxy-pep.html
Love2Test. (2567). Doxy‑PEP | ยาป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หลังมีความเสี่ยง. สืบค้นจาก https://love2test.org/blog/doxy-pep/
Bangkok Safe Clinic. (2567). Doxy PEP ตัวช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่คุณควรรู้. สืบค้นจาก https://www.bangkoksafeclinic.com/th/doxy-pep-sti-prevention/

Share on Facebook