โรคหอบหืด | Asthma : ฮักษา คลินิก [Hugsa Clinic]

โรคหอบหืด เกิดจากการที่หลอดลมตอบสนองต่อสิ่งที่มากระตุ้นมากกว่าปกติ ทำให้หลอดลมเกร็ง และบวม พบได้ทุกเพศทุกวัย และยังไม่มียาที่รักษาให้หายขาด แต่สามารถควบคุมไม่ให้อาการกำเริบได้

Table of Contents

อาการของโรคหอบหืด

ผู้ป่วยโรคหอบหืดจะมีอาการไอ มีเสมหะ แน่นหน้าอก หายใจไม่อิ่ม หายใจมีเสียงหวีด และเหนื่อยหอบ โดยอาการจะเป็นๆ หายๆ ส่วนใหญ่เป็นช่วงกลางคืนหรือเช้ามืด และหลังจากสัมผัสปัจจัยกระตุ้นต่างๆ

ทั้งนี้ อาการของโรคมีตั้งแต่ไม่รุนแรงมาก คือ ไออย่างเดียว มีอาการเป็นช่วงสั้นๆ หอบนานๆ ครั้ง ไปจนถึงอาการรุนแรงมาก เช่น หอบทุกวัน หรือมีอาการตลอดเวลาจนไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติ

โรคหอบหืด สาเหตุเกิดจากอะไร ?

โรคหอบหืด เกิดจากการอักเสบของหลอดลมเรื้อรัง ร่วมกับการที่หลอดลมมีความไวต่อสิ่งที่มากระตุ้นมากผิดปกติ ทำให้เกิดอาการของโรค ได้แก่ สารก่อภูมิแพ้ในและนอกครัวเรือน เช่น ฝุ่น และไรฝุ่น เกสรดอกไม้ รวมทั้งสารก่อมลพิษในอากาศ ควันบุหรี่ ไอระเหยน้ำมัน สารเคมี ก๊าซพิษต่าง ๆ เป็นต้น หรือการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรียและเชื้อราในอากาศ นอกจากนี้ยังพบว่าสภาพอากาศที่เย็นและแห้ง เป็นสิ่งกระตุ้นให้เกิดอาการโรคหอบหืดได้ด้วย

การวินิจฉัยโรคหอบหืด

การตรวจสมรรถภาพปอดด้วยวิธี spirometry ซึ่งเป็นวิธีมาตรฐานในการตรวจวัดปริมาตรของอากาศที่หายใจเข้าและออกจากปอด รวมถึงประสิทธิภาพของปอดในการลำเลียงออกซิเจนเข้าสู่กระแสเลือด โดยแพทย์จะให้ยาขยายหลอดลมแล้วให้ผู้ป่วยหายใจเข้าเต็มที่แล้วเป่าลมหายใจออกให้เร็วและแรงผ่านเครื่อง spirometer เพื่อวัดค่าปริมาณอากาศที่ผู้ป่วยสามารถหายใจออกใน 1 วินาที เทียบกับค่าปริมาณของอากาศเมื่อหายใจออกทั้งหมด เมื่อนำผลมาพิจารณาประกอบกับอาการของผู้ป่วยก็จะสามารถบอกถึงระดับความรุนแรงของโรคได้
การตรวจ Peak Expiratory Flow (PEF) เป็นการตรวจสมรรถภาพปอดโดยใช้เครื่อง Peak Flow Meter โดยให้ผู้ป่วยสูดลมหายใจเข้าให้เต็มปอดแล้วเป่าออกให้แรงที่สุดเพื่อวัดค่าความเร็วสูงสุดของลมที่เป่าออกได้ หากค่าที่วัดได้ต่ำกว่าปกติอาจเป็นไปได้ว่าเกิดจากภาวะหลอดลมตีบ

ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการใกล้เคียงโรคหอบหืด แต่เมื่อตรวจด้วยสองวิธีดังกล่าวข้างต้นแล้วไม่พบความผิดปกติ แพทย์อาจตรวจเพิ่มเติม เช่น

ตรวจภาวะหลอดลมไวเกินโดยให้ผู้ป่วยสูดดมสารเมธาโคลีน (methacholine) ซึ่งเป็นสารที่ทำให้หลอดลมหดตัวเพื่อดูปฏิกิริยาตอบสนองของหลอดลม
ตรวจการออกกำลังกาย เพื่อดูว่ามีภาวะหลอดลมตีบหลังการออกกำลังกายหรือไม่
ตรวจภาวะภูมิแพ้ เพื่อหาปัจจัยเสี่ยงที่กระตุ้นให้เกิดอาการของโรค
ตรวจภาพรังสีทรวงอกหรือเอกซเรย์ปอด เพื่อแยกโรคที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน
ตรวจการอักเสบของหลอดลม

วิธีทำให้โรคหอบหืดดีขึ้น

อาการหอบสามารถดีขึ้นได้ด้วยการ ใช้ยาบรรเทาอาการหอบ ที่มีประสิทธิภาพสูง โดยทั่วไปแล้ว ผู้ป่วยสามารถใช้ยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์สั้นได้ในกรณีที่มีอาการไม่รุนแรง และหากมีอาการหอบกะทันหันก็สามารถใช้ยาพ่นหอบฉุกเฉินระงับได้ทันที แต่ก็ไม่ควรใช้ยานี้บ่อยเกิน 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ ในกรณีที่ต้องใช้ยาพ่นฉุกเฉินบ่อยๆ

การป้องกันโรคหอบหืด

ปัจจุบันยังไม่มีวิธีการป้องกันการเกิดโรคหอบหืด แต่การป้องกันและควบคุมอาการของโรคไม่ให้กำเริบนั้นสามารถทำได้และถือเป็นส่วนหนึ่งของการรักษาโรค โดยแพทย์จะค้นหาปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดอาการหอบหืด เช่น สารก่อภูมิแพ้ สารระคายเคือง สภาวะอากาศ และให้คำแนะนำในการหลีกเลี่ยงปัจจัยเหล่านั้น เช่น กำจัดไรฝุ่นในบ้าน หลีกเลี่ยงการคลุกคลีกับสัตว์เลี้ยง หลีกเลี่ยงควันบุหรี่และควันต่างๆ เป็นต้น

นอกจากนี้ ผู้ป่วยเองสามารถควบคุมอาการของโรคได้ด้วยการดูแลตัวเองให้มีสุขภาพแข็งแรง โดยการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ ระวังหรือรักษาโรคกรดไหลย้อน เข้ารับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ ผ่อนคลายตัวเองจากภาวะเครียด และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

โรคหอบหืด รักษาอย่างไร ?

ใช้ยาตามคำแนะนำแพทย์ไม่ว่าจะเป็นยาสูดพ่นหรือยาทาน
- ยาบรรเทาอาการฉับพลัน ช่วยเปิดทางเดินหายใจเพื่อให้อากาศผ่านเข้าออกได้ ใช้รักษาอาการหอบหืดกำเริบ บางครั้งจะเรียกว่ายากลุ่มนี้ว่าเป็นยา rescue medicine เพราะออกฤทธิ์เร็ว อัลบูเทอรอล (albuterol) คือยาชนิดหนึ่งที่ใช้มากในผู้ป่วยโรคหืด
- ยาควบคุมโรคระยะยาว ช่วยป้องกันไม่ให้ทางเดินหายใจบวม มักต้องใช้ระยะยาว หากผู้ป่วยเริ่มมีอาการหายใจหวีดจะไม่สามารถใช้ยากลุ่มนี้เพื่อหยุดอาการกำเริบของโรคหืดได้ แต่ยาจะช่วยป้องกันอาการได้เมื่อใช้ยาเป็นประจำทุกวัน

ตรวจหรือรักษา โรคหอบหืด ได้ที่ไหน ?

สำหรับชาวเชียงใหม่ที่ต้องการตรวจหรือรักษา โรคหอบหืด สามารถเข้ารับการตรวจหรือรักษาได้ที่ ฮักษาคลินิค กลางเวียง เชียงใหม่ ให้บริการโดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ที่ได้รับวุฒิบัตรรับรองจากสถาบันทางการแพทย์ในประเทศและต่างประเทศ พร้อมให้บริการตรวจโรคทั่วไปต่าง ๆ อย่างครบวงจร วินิจฉัยรวดเร็วและเป็นกันเอง